نویسنده: محسن بانژاد
یکم) یکی از مؤلفههای اساسی آرمانشهرِ زمینهسازِ قیامِ قائمِ آلِ محمد (ص) در منظرِ حضرت امام (ره)، «دانشگاه اسلامی» است. در این که پشت این ترکیب اضافی و یا وصفی چه معنایی خفته است بسیاری از اهل معنا سخنها راندهاند. آنچه در این سرمقاله به آن میپردازیم اساساً از جنس دیگریست.
دویم) پارهشدن عکس امام راحل در دانشکده فنی (شاهد عینی این قضیه شخص نگارنده است) بسیاری را به تکاپو انداخت تا دوباره پشت عکس امام خاکریز بسازند و با نام امام، عمامه از سر ولایت فقیه برگیرند و به نام حکمیت، ابوموسیگونه نگین علوی از ید خلافت بیرون آورند. بیایید برای چند لحظه عکس امام را به کناری نهیم و راجع به آرمانهای آن ابرنخبهی تاریخساز صحبت کنیم. ما دانشجوییم و اینجا دانشگاه است. به راستی تصویر امام مهمتر است یا تصور وی از «دانشگاه اسلامی»؟
سیم) «دانشگاه اسلامی» عبارتی غامض، چندپهلو و ساختارساز است. از نگاه حداکثری، «دانشگاه اسلامی» را دانشگاهی بر محور علوم تام اسلامی میدانند؛ و در نگاهی حداقلی آن را محل تحصیل عدهای مسلمان. نگاه ما هر چه که باشد، میان این دو کران جای خواهد گرفت. حال باید از خود بپرسیم آنچه در دانشگاههای ما، به نام جنبش دانشجویی شکل میگیرد در این کرانه جای میگیرد؟ یا اساساً کدام تحرک دانشجویی - اگر مسامحتاً ضداسلامیبودن برخی از این حرکات را نادیده بگیریم - «اسلامی» است؟
چهارم) تجربه انقلاب فرهنگی که به دستور امام و به دست میرحسین موسوی، عبدالکریم سروش و یارانشان شکل گرفت، و اهمالکاریهایی که در تدوین برنامههای تحصیلی شکل گرفت، نشان داد که تغییرات یکشبه و بخشنامهای مشکلی از مشکلات کم نخواهد کرد، اگر مشکل جدید به وجود نیاورد.
پنجم) در سوی دیگر، تجربه نشان داده است که تغییرات تدریجی، غیرعلنی و هدفمند، گره از کار بسته «تغییرات زیرپوستی فرهنگی» خواهد گشود. بهرهگیری صحیح و مؤمنانه از اهرم رسانه؛ چون کتاب و نشریه و مالتیمدیا، در جهت تغییر نظام هنجارهای جامعه دانشگاهی و تبیین اهداف جدید برای دانشگاهیان، جز با تبلیغ و مجاهدت نرم صورت نخواهد گرفت.
ششم) چه بخواهیم و چه نخواهیم، دانشگاه امروز به تمام معنا سقوط کرده است. اکثریت دانشجویان گرفتار طاعونی به نام «عقل خود آیین» شدهاند و حتی مسلمانترین مهندسانمان نیز در تار «پوزیتیویسم» به خواب ناز رفتهاند. اگر قرار باشد مدیران آینده مملکت از این جماعت باشد باید فاتحه اسلام و اصل مترقی ولایت فقیه را از همین الان خواند. برای رسیدن به دانشگاه اسلامی، جنگی نرم پیش رو داریم. کمربندهایتان را محکم ببندید. آفتاب از شرق طلوع خواهد کرد ...